Periton diyalizi Nedir Nasıl Yapılır ?

Periton diyalizi, hastanın karın boşluğuna küçük bir ameliyat ile yerleştirilen, ince, yumuşak, silikondan yapılmış kalıcı bir tüp (kateter) aracılığı ile verilen özel olarak hazırlanmış bir solüsyon ile, hastanın kendi karın zarı (periton) kullanılarak hastanın kanının zararlı maddelerden arındırılması ve vücuttaki sıvı dengesinin sağlanması işlemidir. Yada bir başka deyişle kanı zararlı atıklardan temizlemek için hastanın kendi karın zarı (periton zarı) da filtre yerine kullanılabilir. Bu diyaliz şekline periton diyalizi (veya diğer bir deyimle karın diyalizi) adı verilir.

Periton diyalizi uygulaması için hastanın karın boşluğuna bir tüp yerleştirilir. Özel olarak hazırlanmış ve çok temiz bir torbada bulunan diyaliz sıvıları bu tüp (diğer ismi ile periton kateteri) aracılığı ile hastanın karnına verilir. Oldukça küçük olduğu için kateterin varlığı hastayı rahatsız etmez.Kateter, bir hastanın periton diyalizi tedavisinde olduğu sürece yerinde kalır. Diyalizat, periton boşluğundayken, kan ve diyalizat taraflarındaki çözeltilerin konsantrasyonları eşitlenene kadar atık ürünler ve aşırı suyun diyalizata geçişi gerçekleşir. Suyun ve atık ürünlerin bu hareketi, bekleme süresi sırasında meydana gelir. Belirli bir bekleme süresinden sonra, karın boşluğundaki diyalizat yine kateter aracılığıyla boşaltılır. Periton diyalizi, boşaltılan Periton Diyaliz sıvısı, yeni Periton Diyalizi sıvısıyla değiştirilene kadar devam eder. Kullanılan Periton Diyaliz sıvısının yeni Periton Diyaliz sıvısıyla değiştirilme işlemi, değişim olarak adlandırılır.

Diyaliz sıvısı karında kaldığı süre içinde kandaki zararlı maddeler karın zarından süzülür ve diyaliz sıvısının içine geçer. Bir süre sonra kirlenmiş olan bu sıvı yine kateter ile vücut dışına boşaltılır. Böylece kandaki zararlı maddelerin bir kısmı dışarı atılmış olur. Daha sonra hastanın karnına tekrar temiz bir diyaliz sıvısı verilir; bu sıvı karında yine bir süre kalır ve dışarı alınır. Böylece kan biraz daha temizlenir. Sonra tekrar temiz bir sıvı takılarak işleme devam edilir.

Karın diyalizi bu şekilde tekrarlanarak zararlı maddeler sürekli şekilde vücut dışına alınır ve hasta, yaşantısını sürdürür.  Hasta, kateterini elbisesinin altında sakladığı için dışarıdan bakınca periton diyalizi uygulandığı hiçbir şekilde belli olmaz. Bir değişimin doldurma ve boşaltma işlemi yaklaşık 30-40 dakika alır.

Periton diyalizi uygulamasını hasta kendi yapar. Torba değişimleri sırasında en önemli nokta, temizlik kurallarına çok dikkat edilmesidir. Bu amaca yönelik olarak başlangıçta bir ay süre ile diyaliz merkezinde hastaya eğitim verilir. Bir süre hasta, hekim ve hemşirelerin gözetiminde hasta değişimlerini kendi başına yapar. Bu işlemde iyice ustalaştığına kanaat getirildikten sonra da evinde veya işinde diyalizini kendisi uygular, belirli aralıklar ile de diyaliz merkezine kontrollere gelir.